NEWS organizations, student publications, and citizen advocates are publishing a pooled editorial today that tackles critical issues concerning on press freedom, the long-overdue passage of the Freedom of Information law, and incoming president Rodrigo Duterte’s controversial statement on the media killings.
Here is the full text of the editorial made by journalists from various media agencies in English, Filipino, and Bisaya.
THE PREZ AND THE PRESS
REGRETTABLY, the conversation between President-elect Rodrigo Duterte and the news media has turned sharp and shrill. All but lost in the noise is the two parties’ common duty in law and tradition to serve and to inform the Filipino people on issues, events and policies that affect their interest and welfare.
A president—all at once the chief executive, fount of foreign policy, manager of the national household, guardian of peace and order, commander of the uniformed services, and arbiter of policy conflicts—is the most important pivot of news and policy in the land. The President is mandated by law to lead the nation and to promote transparency, accountability, and good governance.
But the Constitution also upholds the citizens’ rights to free speech, free press, free expression, and peaceable assembly. It guarantees as well their right to due process, equality before the law, access to information, justice, and life.
As “the people’s private eye in the public arena,” the news media serve as custodian and gatekeeper of some of these rights. It’s a task that must be accomplished, and the President-elect’s predecessors as well as the nation’s journey from democracy to dictatorship and back illustrate why and how we must inquire into, inveigh against, and investigate questionable public officials and agencies, on the citizens’ behalf.
Thus, despite his vexation with those he calls the “lowlifes” and the “mouthpieces” in the news media, we must at all times cover him, his actions, and his statements. In truth, the news media must report more—and better—about him, his policies and his actions, with our reports guided by the best standards of accuracy, fairness and context.
This we must do even as we note at least two disturbing “messages” from the President-elect.
First, by saying that “corrupt journalists … vultures of journalism can die for all I care [because] you’re asking for it,” he mocks the memory of 172 journalists (at latest count) killed in the line of duty since democracy’s rebirth in 1986. The last report filed by a majority of those slain journalists precisely exposed crime and corruption, the same social ills that he says he wants to curb. Sadly, not a single mastermind or principal suspect in these murders, including state agents, local warlords, and criminal elements, have been held to account.
Second, whether intended or not, his volcanic language has dampened, indeed chilled, the daily reportage, so that journalists with valid, if testy, questions are seemingly forced to eat expletives by way of a response.
To be sure, corruption in the news media is as real as the 16-million vote that secured the victory of the President-elect. To be sure, corruption afflicts both individuals and agencies in the news media, and has evolved into a subculture with a language all its own.
As anywhere else, however, corruption in the news media is a supply-demand chain. One solution offers a key role for the incoming administration: Slay it at the source. The government’s own media agents, as well as politicians and corporate PRs who offer more than stories to get favorable coverage or to spike bad news, must, in the President-elect’s words, “stop it.” Another solution calls for quick action from media managers: Provide better pay and protection for journalists.
But here’s the thing: The institutional capture of the news media by politicians has begun in some parts of the country. Local politicians and their families have acquired ownership and control of print and broadcast media agencies, and certain local government units have bought block-time segments using public funds. The corruption of the news media thus also involves partisan political interests driving editorial processes—as the President-elect knows full well.
Yet for all the supposed differences, the news media and the President-elect have complete agreement on one factor: the urgency of a Freedom of Information Law. The issuance of an FOI executive order on Day One of his presidency should prevent the 17th Congress from tarrying in its task.
An FOI Law will provide the necessary institutional and legal framework for full and true functional links between transparency and accountability in government, and for the right of all Filipinos to access information in order to take part in nation-building.
We in the news media wish the incoming administration success in all its endeavors. As journalists and as citizens, we commit not only to do journalism right and better, but also to uphold and defend free speech, free press, free expression, and the people’s right to know.
ANG PANGULO AT ANG PRESS
NAKALULUNGKOT na kailan lang ay naging matalim at maanghang ang palitan ng pahayag ni President-elect Rodrigo Duterte at ng mga taga-media. Naipit sa usapang ito ang tungkulin ng dalawang panig, sa batas at sa kasaysayan, na kapwa magsilbi at magbigay ng impormasyon sa mga mamamayan ukol sa mga isyu, pangyayari, at patakaran na apekado ang kanilang interes at kagalingan.
Ang Pangulo — chief executive ng pamahalaan, bukal ng patakarang panlabas, tagapangasiwa ng pondong bayan, punong-bantay ng kapayapaan, pinuno ng sandatahang lakas at pulisya, at arbiter ng magkatunggaling pakatakaran — ang pinakamapagpasyang focus ng balita sa buong bayan. Sa batas, mandato niya ang mamuno at magtaguyod ng transparency, accountability, at mahusay na pamahalaan
Kasabay nito, itinataguyod din ng Saligang Batas ang karapatan ng mga mamamayan– free speech, free press, free expression, at peaceable assembly. Ginagarantiya din ng Konstituyon ang karapatan ng lahat ng Pilipino sa due process, pagkapantay-pantay sa batas, access to information, katarungan. at buhay.
Bilang “private eye” ng bayan sa public arena, ang news media ay nagsisilbing tanod at tagapangalaga ng ilan sa mga karapatang ito. Tungkulin ito na dapat gampanan ng mga taga-media. Sa dantaong paglalakabay ng Pilipinas mula demokrasya tungo sa diktadurya at balik dmokrasya, pinagtibay na ito ng news media. Ito ang dahilan kung bakit kinakailangang magsuri, magbusisi, at mag-imbestiga ang media ng mga opisyal at tanggapan ng pamahalaan, sa ngalan ng taumbayan.
Ito rin ang dahilan kung bakit nakatutok ng walang humpay ang news media sa bawat pahayag at aksyon ng Pangulo, sa kabila ng kanyang nasabing pagka-inis sa mga tinatawag niyang “lowlife” at “mouthpiece” sa hanay ng media. Ang totoo ay dapat mag-ulat ng mas pursigido at mas magaling ang news media tungkol kay President-elect Duterte at sa kanyang mga patakaran at hakbang, ayon sa mahusay na panuntunan ng accuracy, fairness, at context sa lahat ng balita at kwento nito.
Ito ang dapat gawin ng news media sa gitna ng dalawang nakababahalang “mensahe” ni President-elect Duterte.
Una, aniya niya, ang mga “corrupt journalists” daw, “kaya namamatay ‘yan… karamihan dyan nababayaran na o sobrahan nila ang atake… Hinihingi ‘nyo, pumapasok kayo sa illegal.If you are a vulture of journalism, that’s not my problem.”
Sa mensaheng ito, tila kinukutya ang ala-ala ng 172 journalists, ayon sa huling bilang, na pinaslang in the line of duty mula nang maibalik ang demokrasya nuonbg 1986. Ang huling ulat ng mrami mga napatay ay exposes ukol sa krimen at katiwalian — mga problemang bayan na nais mismong masawata ni President-elect Duterte. Nakakalulungkot na hanggang ngayon, wala ni isa mang mastermind o pangunahing suspek sa mga pagpatay na ito, kabilang na ang ilang ahente ng gobyerrno, warlord, at kriminal, ang naikulong at naparusahan na.Ikalawa, sinasadya man o hindi, ito ang pahiwatig ng kanyang mala-bulkang pananalita: Dapat mag-ingat at mahintakutan ang mga nagbabalita. Sinasadya man o hindi, ang pahiwatig sa mga mamamahayag: Mahalaga man ngunit mapanuri ang tanbong, asahang bulyaw at mura ang aanihing sagot.
Walang duda, problema ang korapsyon sa news media. Kasing linaw ito ng 16 na milyong boto na nakuha ni President-elect sa nakaraang halalan. Ang totoo, hindi lang ilang indibidwal kundi pati ilang tanggapan ng media ay nasasangkot sa ganitong masamang gawi.
Pero kahit saan man tumingin, ang korapsyon sa media ay isang supply-demand chain din. May papel sa isang solusyon sa problem ang Duterte administration: Isara ang gripo ng korapsyon. Marapat na istorya lang at wala nang iba pang bagay ang manggaling sa mga media agent ng gobyerno, mga pulitiko, at mga PR sa pribadong sektor. Sa salita mismo ni President-elect Duterte: “Stop it.” Isa pang solusyon ang dapat agad na gampanan ng mga tagapangasiwa ng media: Ayusin ang benepisyo at bigyang proteksyon ang mga mamamahayag.
Gayunpaman, bahagi na rin ng korapsyon sa media ang puilitika. Sa ilang lugar sa Pilipinas, nagaganap na ang institutional capture ng media ng mga pulitiko. Hindi lang block-time segment sa broadcast media ang binibili ng ilang lokal na pamahalaan gamit ang pondong bayan. Hindi lang blocktime kundi buong istasyon ng radyo o diyaryo ang binibili at ngayo’y kontrolado na ng ng ilang lokal na pulitiko at mga angkan. Ang korapsyon sa media ay nababahiran din ng partisan political interest — ito ay batid mismo ni President-elect Duterte.
Sa kabila ng tila ‘di pagakaksundo sa ilang bagay, nagkakaisa ng lubos ang media at si President-elect Duterte sa isang usapin: Ang agarang pagpasa ng Freedom of Information Law. Nagako na siyang maglalabas ng isang FOI executive order sa unang araw ng kanyang pamumuno. Ito’y magsisilbing paniguro na mabilis na gagampanan ng 17th Congress sa tungkulin nitong isabatas ang FOI.
Ang FOI Law ay mahalagang institutional at legal framework sa pagyabong ng tunay at lubos na ugnayan ng transparency at accountability sa pamahalaan. Ito ay proteksyon din sa karapatan ng lahat ng Pilipino na makatanggap ng sapat na impormasyon para sa kanilang lubos paglahok sa mga usaping bayan.
Inaasahan namin ang tagumpay ng Duterte administration sa lahat ng tunguhin nito. Bilang mamahayag at mamamayan, tutuparin namin ang aming tungkulin na magbalita ng tumpak at mahusay. Kasabay nito, itataguyod at ipagtatanggol namin ang free speech, free press, free expression, at right to know na karapatan ng lahat ng Pilipino.
ANG PRESIDENTE UG ANG PRENSA
SUBO NGA panaglantugiay ang nahimong tagdanay tali sa media ug sa atong umalabot Presidente Rodrigo Duterte. Tungod niini, daw nakalimtan nga ang duruha managsama’ng may kaakuhan sa pagsilbi ug pagpahibalo sa mga isyu, panghitabo ug palisiya nga kalambigit ang interes sa katawhan.
Ang presidente—isip hepe ehekutibo, tuburan sa direksyon pakigrelasyon sa ubang nasud, tagdumala sa nasudnong panimalay, tigbalantay sa kahusay ug kalinaw, pangulo sa armadong kusog, ug tigpahapsay sa nanagbanging mga palisiya—ang pinakaimportanteng tinubdan sa pagbalita ug palisiya. Subay sa balaod, ang presidente ang mangulo sa nasud ug magpatunhay sa dayag, responsable, ug maayong panggamhanan.
Sa pikas bahin, ang Konstitusyon naglatid sa katungod sa katawhan sa gawasnong pagpamulong, prensa, pagpahayag, ug malinawong katiguman. Gisiguro usab niini ang katungod alang sa due process, patas nga pagtratar sa tanan ilalom sa balaod, kasayuran sa lakaw sa kagamhanan, hustisya, ug pagpakabuhi.
Isip mata sa katawhan, ang media ang tigbalantay ug tig-amoma niining mga katungod. Kini nga tahas angay panghingusgan tungod sa atong kasinatian sa naiaging mga presidente ug ang atong kasaysayan pagkahiagum sa diktadurya. Sa ngalan sa katawhan, ang media angay gawasnon nga manukiduki ug mobatikos sa mga opisyal sa kagamhanan, kung kinahanglan, aron matul-id ang mga kahiwian.
Busa, bisan paman sa kayugot nga gihambin sa atong umalabot presidente ngadto sa media, padayon kitang magsunod sa iyang matag lihok ug ipanulti. Angay nga mas palambuon pa sa media ang pagbalita mahitungod kaniya, sa iyang mga palisiya, ug sa iyang mga laraw, pinasubay sa mga lagda sa kahusto, kaangayan ug tukmang konteksto.
Pursigido kitang buhaton kini bisan pa sa duha ka makasubong mensahe sa umalabot nga Presidente.
Una, ang iyang pahayag nga gipangayo sa mga kurakot nga tigbalita ang kamatayon tungod sa ilang hiwing binuhatan. Dako kining insulto sa dungog sa 172 ka mga tigbalita nga namatay tungod sa ilang trabaho sukad 1986 dihang nahibalik ang demokrasya sa nasud. Tingale, ang ilang kasaypanan mao nga pursigido sila sa pagpanukiduki ug pagbutyag sa krimen ug korapsyon nga mao pod ang gusto masumpo sa atong umalabot nga Presidente. Subo kaayo nga hangtud karon, walay utok sa mga pagpamatay ang nataral sa hukmanan. Lakip sa mga akusado niining mga kaso mga ahente sa estado, mga warlord, ug mga grupo sa mga criminal nga kaabin ang mga anaa sa gahum.
Ikaduha, tinuyo man o dili, ang iyang mga gipanulti kabahin sa media nakakibhang sa kadasig sa mga tigbalita nga moharong aron makakuha’g tubag kabahin sa mga importanteng isyu kay basin pamalikas ang ilang maani.
Dakong kamatuoran ang korapsyon sa media, sama sa realidad sa 16 milyones nga boto nga iyang naangkon sa piniliay. Ang problema nagtunhay sa mga indibidwal ug sa mga ahensya sa media, ug lalum na ang giugatan kay aduna naman gani kaugalingong linggwahe ang mga nagpatunhay niini.
Apan ang korapsyon sa media susama sa merkado, dunay nanginahanglan sa serbisyo ug dunay tigsuplay sa maong serbisyo. Usa ka solusyon pwedeng mahimo sa umalabot nga administrasyon: ang pagpuo sa tinubdan sa korapsyon. Dakong kabahin sa korapsyon ang mga ahente sa gobierno uban sa mga pulitiko ug PRs sa mga korporasyon nga tuyo ang madayegon nga pagbalita bahin kanila o kaha negatibong pagbalita batok sa ilang mga kaatbang. Lain pang solusyon mao ang paghatag maayong panweldo ug benipisyo sa mga tigbalita.
Laing aspeto sa problema mao nga ang media outlets sa daghang lugar sa nasud gipanag-iya sa mga pulitiko, ug daghan sa mga local government units ang nanag-unang kliyente nga nagbuhi sa ilang operasyon pinaagi sa mga blocktime programs gamit ang kwarta sa katawhan. Dinhi, nalambod ang interes sa mga pulitiko sa unta gawasnong proseso sa pagbalita.
Taliwala niining tanan, ang media ug ang atong umalabot nga Presidente nagkasinabot sa usa ka importanteng punto: ang panginahanglan sa balaod alang sa Freedom of Information (FOI). Kung mapakanaug ang executive order alang niini sa pagsugod sa iyang pangatungdanan, naglaum kita nga dili na maglangay ang Kongreso nga ipasa kini isip balaod.
Ang balaod sa FOI maghatag og gambalay sa tiunay nga dayag ug responsableng pang-gobierno, ug magtuman sa katungod sa katawhan nga masayod ug busa manginlabot sa pagpadagan sa kagamhanan.
Kami sa media nanghinaut sa kalampusan sa umalabot nga administrasyon sa iyang mga gidahum nga kab-uton. Isip mga tigbalita ug mga lungsuranon, gisaad namo ang mapadayunong pagpalambo sa propesyon ug sa pagsunod-kanunay sa sugilanon sa katawhan ug sa nasud. Kami hugtanon pod nga mobarog alang sa gawasnong pagpamulong, gawasnong prensa, gawasnnong pagpadayag, ug sa katungod sa katawhan nga masayod.
(This pooled editorial is supported by the Philippine Press Institute, National Union of Journalists of the Philippines, Philippine Daily Inquirer, Philippine Star, Philippine Center for Investigative Journalism, Notre Dame Broadcasting Corporation, Mindanao Cross, Mindanao Gold Star Daily, Sun.Star-Cagayan de Oro, The Journal, The Freeman, Bicol Today, College Editors Guild of the Philippines, Kodao Productions, Bulatlat, Philippine Collegian, Eastern Vista, Pahayagang Balikas, Banat News, Northern Dispatch, Panguil Bay Monitor, Mindanao Monitor, Catarman Weekly Tribune, The Standard, Lanao del Norte Today, Panay Today, Pinoy Weekly and Blog Watch.)